PSO – Nước Phật giáo Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào có truyền thống theo Phật giáo từ ngàn xưa, Chính phủ và người dân tôn sùng đạo Phật. Nước Lào cũng được biết đến là xứ sở của lễ hội văn hóa Phật giáo với rất nhiều chùa tháp cổ kính, uy nghiêm, rực rỡ và nền văn hóa đa dạng phong phú của các bộ tộc Lào gắn liền với văn hóa Phật giáo. Vì vậy người dân Lào dù ở bất cứ nơi đâu dù xa quê hương tổ quốc nhưng người Lào vẫn hướng tâm linh về nơi Đức Phật.
Thành phố Đà Nẵng bên bờ sông Hàn nơi có những ngôi chùa mà người dân Lào thường xuyên đi lễ Phật. Ở đây có đông cộng đồng nào là cán bộ, Tổng Lãnh sự quán nước, người dân và các cựu học sinh Lào đang sinh sống và học tập trên địa bàn thành phố Đà Nẵng và các tỉnh lân cận như Quảng Nam, Huế. Người dân Lào luôn hướng Tâm về đạo Phật, tham gia thường xuyên vào các ngày lễ lớn của Phật giáo như lễ Tết Lào Bunbimay, Lễ Magha Puja, Lễ Vesakha Puja, những nghi thức này có từ truyền thống từ khi Đức Phật còn tại thế và được duy trì phát huy đến ngày hôm nay, cũng giống như văn hoá tết Nguyên đán cổ truyền của người Việt Nam, người dân Lào vào dịp Tết cổ truyền Bunpimay tâm niệm đi chùa lễ Phật đầu năm cúng dường đến Đức Phật, Tam Bảo và chư Tăng sẽ được vô lượng công đức đem đến sự may mắn, bình an hạnh phúc cho gia đình, cũng như để cầu nguyện hồi hướng đến những bậc ân nhân tiền bối đã hi sinh hoặc đã mất để được hưởng ân đức của chư Phật về với cõi Phật an lạc Niết Bàn.
Giữa lòng thành phố Đà Nẵng địa danh nổi tiếng thành phố Biển xanh – sạch – đẹp, có ngôi chùa Tam Bảo nơi thường xuyên là điểm đến của cộng đồng Lào đặc biệt có rất đông sinh viên Lào về đây để lễ Phật dâng hương cầu nguyện đầu năm và thực hiện các nghi thức truyền thống Phật Giáo như trên chính quê hương của mình, nơi các nhà Sư tụng kinh Pali cầu phúc cho lễ đặt bát, buộc chỉ cổ tay chúc phúc an lành. Truyền thống người dân Lào đi chùa lễ Phật đầu năm Tết Lào Punpimay (Sụt-lột-nặm) đều có sự chuẩn bị chu đáo và rất thành kính với Tam Bảo. Họ mặc các trang phục truyền thống rất đẹp với áo đẹp (xựa máy), khăn giới đắp chéo (Phạ-Biêng) và váy lụa (xịn-máy) và chuẩn bị những đồ cúng lễ (Khắn-hạ) các chậu, dĩa (ô, khắn) bằng đồng hoặc mây tre, nước Cúng Lễ (Nặm-môn ) gồm có: Nước tinh khiết (năm sa Aat), nước hoa (nặm-măn-chăn), bó hoa thọ (Đọc-đao-hương), quả bồ kết (Mạc-xốm-poài), 7 củ nghệ (khị-mịn 7 phán); và những mâm lễ bao gồm 10 cây nến sáp ong (thiên khắn hạ), bó 10 nến sáp ong dài (thiên-viên-hóa, viên-khịng), các bộ y và các thức ăn hoa quả, tịnh tài và thùng nước sạch để cúng dường Tam Bảo và các nhà Sư ở trong chùa. Người Phật tử Lào đến trước Phật điện linh thiêng ngồi xếp chân qua 1 bên, chắp tay búp sen nơi ngực để cung đón các Sư Thầy quang lâm vào các pháp toạ chánh điện trang nghiêm để chứng minh và tác hành công đức Phước báu lễ Phật cúng dường của người dân Lào cúng lễ mở đầu bằng việc đánh Chiêng Lào linh thiêng cầu nguyện.
Đầu tiên là các nhà Sư hướng dẫn người dân Phật tử Lào cách sắp đặt các những mâm lễ lên trên bàn cúng lễ sau đó sẽ thắp nến vào những bó đèn cầy sáp ong đặt ngay vị trí trung tâm của một cái chậu nước thơm bằng các loại hương hoa sau đó các nhà Sư sẽ đọc kinh Phật về Tam quy và Ngũ giới (A-chan sụt-môn-hạy-phon) để nhờ ân đức Tam Bảo, Phật Pháp Tăng độ trì đến người cúng lễ. Các ngọn nến được cuộn thành một bó đuốc dài tầm 40cm, và các nhà Sư tụng Kinh cho đến khi cháy hết bó đuốc đèn cầy sáp ong và những tàn sáp rơi xuống nơi giữa bình bát nước thơm. Sau đó, Phật tử Lào sẽ xin chậu nước ấy mang về tắm cho các thành viên trong gia đình với mong muốn ước nguyện từ lời kinh chư Phật của các nhà Sư chúc phúc được thành tựu may mắn sức khỏe và được bình an. Trong lễ cúng cầu an đầu năm tết Lào Bunpimay các nhà Sư tụng kinh đồng thời buộc chỉ tay an lành đến người cúng lễ và một nhà Sư lớn sẽ đứng ra rải nước ban phúc từ dòng nước thơm trong chậu lễ để cầu nguyện đến các thí chủ dâng lễ. Kết thúc buổi lễ của người dân Lào đọc kinh Pali hồi hướng công đức tụng kinh thiền định trong thời gian hành lễ được thành tựu phúc báu đến gia đình và họ hàng.
Tắm Phật hoa Chăm Pa – nghi thức tưới nước thơm lên tượng Phật, là một hoạt động không thể thiếu trong dịp Tết Bunpimai của người Lào, diễn ra vào tháng 4 hằng năm. Trong ba ngày Tết 13,14,15/4, chùa chiền được trang hoàng cờ hoa rực rỡ. Tượng Phật được rước ra đặt ở sân để người dân thực hiện nghi lễ tắm Phật. Họ cung kính vẩy nước thơm lên các bức tượng. Nước thơm này được chế từ nước, nghệ, dầu thơm và cánh hoa đoọc khun (hoa bò cạp vàng), loài hoa vàng duyên dáng nở rộ khắp nơi trên đất Lào đúng dịp Bunpimai. Người Lào tin rằng lễ hội này mang lại sự mát mẻ, phồn vinh cho vạn vật, thanh khiết hóa cuộc sống của con người.
Ngôi chùa là mái ấm tâm linh của người Lào xa xứ tại Việt Nam, người dân Lào gắn bó với ngôi chùa tại đất Việt là nét văn hóa đẹp thiêng liêng cao quý, vơi đi nổi nhớ nhà, nhớ chùa quê hương, giúp cho tình hữu nghị giữa hai nước Việt Nam và Lào luôn được vun đắp, tăng cường tình hữu nghị đặc biệt của hai nước Việt Lào anh em, đồng thời cũng là giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa Phật giáo của hai nước được trường tồn và hưng thịnh.
Truyền thống Người dân Lào đi chùa Lễ Phật đầu năm Tết Lào Bunpimay của người Lào gồm có:
Chuẩn bị trang phục, đồ lễ, đồ mâm cúng lễ truyền thống
Vân tập về Chùa
Cung đón chư Tăng
Đánh chiêng linh thiêng cầu nguyện
Truyền thọ Tam Quy Ngũ Giới
Tác Bạch Cúng Lễ
Nghi Thức lễ Cầu An (Sụt-lột-nặm)
Chư Tăng Tụng Kinh Chúc Phúc
Chư Tăng rảy nước ban phúc
Chư Tăng Buộc Chỉ Cổ Tay cầu nguyện may mắn hạnh phúc
Tắm Phật bằng Hoa Chăm Pa
Hồi hướng công đức
Sinh viên Lào Khamphay Xayavong “Hôm nay là Tết Lào chúng con là học sinh Lào đến từ Đại học Duy Tân hôm nay là bọn con đến chùa Tam Bảo để cầu phúc cầu may mắn, các Sư ở chùa Tam Bảo cúng niệm chú với cả cột chỉ cổ tay để cầu cho chúng con có sức khỏe ở tốt cho gia đình và các anh chị em. Chúng con xin nguyện cầu cho chùa Tam Bảo các Sư với cả những người Lào sống ở sống ở Đà Nẵng có sức khỏe tốt và bình an thịnh vượng”.
Tin, ảnh: PB TTTT PGNTK TƯ
