Sáng ngày 02 tháng 02 năm 2023, tức ngày 12 tháng Giêng năm Quý Mão, Lễ khai hội Xuân Tam Chúc 2023 đã diễn ra vui tươi với sự tham dự của hàng vạn bà con và du khách hành hương.
Quang lâm chứng minh và tham dự buổi lễ có: HT.Thích Thanh Nhiễu – Phó Chủ tịch Thường trực HĐTS GHPGVN, Trụ trì chùa Tam Chúc, Trưởng BTC; HT.Thích Bảo Nghiêm, HT.Thích Quảng Tùng, HT.Thích Thanh Điện – đồng Phó Chủ tịch HĐTS GHPGVN; TT.Thích Minh Quang – Ủy viên thư ký HĐTS, Phó trưởng Ban thường trực Ban nghi lễ TƯ, Phó Trụ trì chùa Tam Chúc cùng chư tôn đức Tăng ni BTS GHPGVN tỉnh Hà Nam; BTS GHPGVN tỉnh Ninh Bình và đông đảo quý Phật tử thập phương cùng về tham dự.
Đại diện lãnh đạo chính quyền có bà Lê Thị Thủy – Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Hà Nam; bà Trịnh Thị Thủy – Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cùng đại diện lãnh đạo các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể Trung ương và địa phương cùng về tham dự buổi lễ.
Phát biểu khai mạc, HT.Thích Thanh Nhiễu gửi lời chúc đến toàn thể đồng bào Phật tử, nhân dân cả nước bước sang năm mới an lạc, dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng và phát triển. Hòa thượng cho biết, lễ hội Xuân Tam Chúc là hoạt động văn hóa hàng năm để đáp ứng nhu cầu về văn hóa, tinh thần; giới thiệu, quảng bá với du khách trong và ngoài nước về những giá trị văn hóa, truyền thống của dân tộc, nét độc đáo tại lễ hội, cũng như bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa của địa phương. Chùa Tam Chúc là một trong những điểm đến hấp dẫn trong hành trình kết nối di sản văn hóa tâm linh, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước về với Hà Nam. Đây là lễ hội được phục dựng lại câu chuyện cách đây 1.000 năm trên tuyến đường hành hương kết nối di sản: chùa Vàng – Tràng An – cố đô Hoa Lư – chùa Bái Đính – Vân Long (Ninh Bình) – chùa Đồng Tâm (Hòa Bình) – chùa Tam Chúc (Hà Nam) – chùa Hương Sơn – Hoàng thành Thăng Long (Hà Nội). Truyền thuyết kể lại rằng, Ba Sao gắn với truyền thuyết “Tiền Lục nhạc – hậu Thất Tinh”. Theo đó, trên dãy núi 99 ngọn nằm ở phía Tây Nam hướng về chùa Hương có 7 ngọn núi gần làng Tam Chúc. Dân làng gọi đó là núi “Thất Tinh” và ngôi chùa ở đây được gọi là chùa “Thất Tinh”. Trên 7 ngọn núi này đều xuất hiện một đốm sáng lớn tựa như 7 ngôi sao, sáng lung linh. Sau đó người đến núi Thất Tinh đục đẽo, chất củi thành đống lớn và đốt nhiều ngày hòng lấy đi 7 ngôi sao đó. 4 ngôi sao bị đốt nhiều nên bị mờ dần đi, cuối cùng chỉ còn lại 3 ngôi sao. Vì thế, chùa Thất Tinh sau này được đổi thành chùa Ba Sao (chùa Tam Chúc) thuộc thị trấn Ba Sao, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam.
Trong không khí trang nghiêm, chư tôn giáo phẩm cùng đại biểu khách mời, nhân dân Phật tử đã dâng hương cầu quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa. Tiếng chuông, trống khai hội âm vang giữa non nước linh thiêng; báo hiệu bắt đầu mùa lễ hội rộn ràng.
Tại đây, Ban tổ chức đã chiếu phóng sự ngắn khắc họa chân dung Quốc sư Nguyễn Minh Không với những dấu ấn đặc biệt ở chùa. Sau thời gian bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, lễ hội được tổ chức trở lại gồm cả phần lễ và hội, khiến du khách vô cùng hứng khởi.
Lễ rước nước từ hồ Tam Chúc lên chùa Ngọc là nghi thức đặc biệt trong Lễ hội. Màn múa rồng trên sông diễn ra hoành tráng, sống động, tạo ấn tượng với du khách thập phương. Nghi thức tâm linh này thể hiện lòng thành kính, biết ơn Đức Phật, ước nguyện mưa thuận gió hòa của cư dân nông nghiệp.
Phúc Thịnh - Thanh Hòa - Diệu Tường - Nguyễn Nam
